در بیشتر مواقع، علائم و نشانههای اختلالات یادگیری در کودکان با ADHD اشتباه گرفته میشوند و همین اشتباهات در نهایت منجر به تشخیص غلط و هدر رفتن زمان برای درمان کودک میشود.
ما در اینجا قصد داریم شما را با این اختلال آشنا کنیم و اهمیت تشخیص درست آن را متذکر شویم و در نهایت پیشنهاداتی برای جلوگیری از اشتباهات رایج در زمینه تشخیص اختلالات یادگیری کودکان بیان کنیم.
ابتدا بیایید یک تعریف کوتاه از اختلال یادگیری داشته باشیم
کودکانی که دچار اختلال یادگیری هستند، از نظر هوش و توانایی مغز دچار مشکل نیستند و آنها نیز ضریب هوشی خوبی دارند. تنها تفاوت آنها شیوه درک و تجزیه تحلیل مسائل به گونهای متفاوت از سایرین است. درواقع مغز فرد مبتلا به این اختلال به طریق دیگری عمل میکند و این تفاوت، در نحوهی تجزیه و تحلیل اطلاعات این افراد اثر میگذارد.همین امر سبب میشورد که این کودکان متفاوت از دیگران بشنوند، ببینند و درک کنند و به همین دلیل با یادگیری مطالب و مهارتهای جدید با مشکل مواجه میشوند.
اختلالات یادگیری طیف وسیعی از مشکلات یادگیری را شامل میشود، این موارد شامل: مشکل در خواندن و نوشتن مطالب، حل مسائل ریاضی، تجزیه تحلیل و استدلال، مهارتهای اجتماعی، گوش کردن و صحبت کردن میشود.
بیشفعالی و اختلال یادگیری
طبق گزارش موسسه بهداشت جهانی، از هر هفت نفر، یک نفر دچار ناتوانیهایی در یادگیری میشود. حتی در برخی از موارد کودکان مبتلا به بیشفعالی نیز دارای یک یا چند مشکل یادگیری مشترک با اختلال یادگیری نیز هستند.
باید متذکر شویم که کودکان مبتلا به ADHD و LD (Learning Disabilities یا اختلال یادگیری) بیشتر در معرض مشکلات تحصیلی، اضطراب، افسردگی و مشکل در روابط اجتماعی و خانوادگی میشوند. که با تشخیص صحیح و انجام تمرینهای مناسب میتوان از این مشکلات جلوگیری کرد یا تاثیر آنها را بسیار کم کرد.
کودکان مبتلا به ADHD و LD، به دلیل تجربه حس ناامیدی ممکن است اعتماد به نفس خود را از دست بدهند. مشکلات عاطفی آنها به اندازه مشکلاتی که در آموزش و تحصیل دارند، اهمیت دارد (و حتی بیشتر)، پس خانوادهها هرگز نباید از این مسئله غافل شوند.
بسیاری از این کودکان تا قبل از ورود به مدرسه، عملکرد خوبی در یادگیری و تجزیه تحلیل دارند و هنگامی که وارد مدرسه میشوند، دچار استرس زیاد، حس ناامنی، اضطراب، انتظار برای شکست خوردن و گاهی افسردگی میشوند. مشکلاتی که یک فرد مبتلا به ADHD دارد ممکن است با داشتن اختلال یادگیری تشدید شوند. درواقع کودکان مبتلا به ADHD و LD ممکن است در تشخیص مسائلی مثل زبان بدن افراد، بیان کلمات در شرایط مختلف عاطفی و همچنین در یادگیری دچار مشکل شوند.
اهمیت تشخیص اختلالات یادگیری
تشخیص این ناتوانی آن قدرها هم کار سادهای نیست، علائم مختلفی دارد اما هر کدام از آنها الزاما نشان از وجود این اختلال نیستند، بلکه ممکن است کودک در مقطعی کوتاه با مسئلهای دچار مشکل شده باشد و با گذر از یک دوره کوتاه این علامت نیز از بین برود.
برای همین تاکید داریم تا برای تشخیص درست حتما برای معاینه به افراد متخصص مراجعه کنید. دقت داشته باشید، گاهی اوقات پزشکان نیز اختلالات یادگیری را با ADHD اشتباه میگیرند و ممکن است تشخیص نادرستی داشته باشند، برای همین پیشنهاد ما این است که به چند پزشک متخصص و حرفهای مراجعه کنید.
نشانهها و علائم را جدی بگیرید و به آنها توجه داشته باشید، اما خودتان به تنهایی این اختلال را تشخیص ندهید و حتما به متخصص مراجعه کنید.
علائم هشدار دهنده و اهمیت تشخیص زود هنگام و درست
ناتوانیهای یادگیری باید در اسرع وقت تشخیص داده شوند؛ بهترین زمان قبل از اواسط دوره دبستان است. مطالعاتی که در این زمینه توسط NIH انجام شده، نشان میدهد که ۶۷ درصد از کودکانی که در معرض ناتوانی در خواندن مطالب دارند، میتوانند درصورت تشخیص به موقع و شروع درمان، مهارت خود را بدست آورند.شناختن علائم اولیهای که نشاندهنده ناتوانی در یادگیری هستند، معمولا توسط والدین انجام میشود. دقت در رفتار و گفتار کودک همیشه باید وجود داشته باشد.
در سالهای قبل از پیش دبستانی، این علائم ممکن است شامل موارد زیر باشد
• تاخیر در صحبت کردن
• پیشرفت آهسته در یادگیری کلمات جدید و مشکلاتی در یادگیری حروف الفبا
• یادگیری اعداد و روزهای هفته
• مشکل در تعامل و بازی با افراد همسن و سال
در پایه ابتدایی علائم رایج عبارتاند از
• اشتباه در خواند و هجی کردن لغات
• پس و پیش کردن اعداد (مشکل در یادگیری ترتیب اعداد)
• عدم توانایی در برنامهریزی
• هماهنگی ضعیف و مشارکت پایین در کارهای گروهی
شناسایی افراد متخصص در این زمینه
افرادی که در حوزه تشخیص اختلال یادگیری فعالیت دارند عبارتاند از
• روانشناش رشد
• متخصص روانسنجی
• روانشناس بالینی با تخصص کودکان
• روانپزشک کودک
• متخصصان کاردرمانی و گفتاردرمانی
بهتر است که از چند متخصص برای تشخیص و درمان این مشکل استفاده کنید.
والدین چه کاری میتوانند انجام دهند؟
• در ابتدا حتما حواستان به رفتار و گفتار کودکتان باشد؛ نمیگوییم زود هنگام نتیجهگیری کنید، چرا که ممکن است هرکودکی با یک سری از مسائل دچار مشکل شده باشد و بعد از مدتی آن مشکل حل شود؛ اما اگر تعدادی از علائم همراه بودند و برای مدت قابل توجهی طول کشیدند، حتما اقدامی انجام دهید.
• درقدم بعدی حتما آرامش خود را حفظ کنید، در این دنیا مدلهای مختلفی انسان با تواناییها و ناتوانیهای گوناگون وجود دارد، هیچ شخصی در این دنیا صد در صد توانمند نیست، اما همه میتوانند با تلاش و پشتکار بر ناتوانیها غلبه کنند و زندگی شادی برای خود بسازند. پس هیچ وقت امیدتان را از دست ندهید.
• دنبال کارهای فرزندتان باشید. در خیلی از بخشها امکاناتی که انتظارش را دارید به فرزندتان داده نمیشود؛ تلاش کنید تا شرایط مساعدی برای او فراهم کنید.
• همیشه تمرین در خانه و مدرسه را برای تقویت مهارتهایی که کودک در آنها ضعیف است را در الویت قرار دهید و هیچگاه درمان را به تاخیر نندازید.
• با درمانگر همکاری کنید تا از بروز آسیبهای عاطفی جلوگیری کنید یا آنها را نیز برطرف کنید، تا کودک قادر باشد اعتماد به نفس خود را حفظ کند.
شما ممکن است گاهی اوقات در تلاش برای کار با کودک خود برای تقویت نقاط ضعفی که دارد، ناامید شوید و اگر اطلاعات کافی نیز در این زمینه نداشته باشید، این ناامیدی و خستگی دوچندان میشود. پس سعی کنید همیشه اطلاعات خود را بروز نگه دارید و درعین حال بدانید که همیشه جای پیشرفت برای کودک شما نیز وجود دارد. اگر میتوانید با خانوادههای دیگری نیز که با همین چالش روبرو هستند صحبت کنید و از تجربیات آنها نیز استفاده کنید.
منبع: https://www.additudemag.com/learning-disabilities-adhd-children-wrong-diagnosis/