قبل از اینکه بتوانید با درمان یک اختلال آشنا شوید، لازم است که خوب آن اختلال را بشناسید. برای این منظور ابتدا تعریفی کلی از اختلال Dyscalculia یا همان اختلال یادگیری ریاضی ارائه میکنیم و سپس به راهکارهایی برای درمان این اختلال میپردازیم.
اختلال یادگیری ریاضی چیست؟
ازجمله اختلالات شایع بین کودکان، یادگیری ریاضی است؛ این کودکان در یادگیری ریاضی و انجام محاسبات به مشکل برخورد میکنند و باید بدانید که این مشکل به معنای سطح هوش پایین کودک یا روشهای نامناسب آموزش در مدرسه نیست و مستقل از این موارد است.
این مشکل درحدی میباشد که کودک توانایی تشخیص اعداد و نحوهی نوشتار آنها را ندارد و همینطور با عملیاتهایی مثل: جمع، تفریق، ضرب و تقسیم دچار مشکل میشود و نمیتواند از آنها درست استفاده کند.
ممکن است این مشکل باعث ناراحتی خاطر کودک هم بشود، چرا که توانایی محاسبات ذهنی را ندارد و احتمالا در انجام تکالیف مدرسه دچار مشکل میشود. درواقع اختلال یادگیری ریاضی در اثر عملکرد نامناسب نورونها در سیستم عصبی بهوجود میآید؛ زمانی که دسترسی و پردازش اطلاعات عددی دچار مشکل میشود.
راهکارهای درمان اختلال ریاضی در کودکان
همانند اکثر اختلالهای دیگر، مهمترین قدم برای درمان اختلال یادگیری ریاضی تشخیص به موقع آن است. هرچه زودتر مشکل شناسایی شود، زمان طلایی درمان حفظ میشود و مدت بیشتری میتوان صرف سازگاری کودک با محیط آموزشی و ابزار جدید کرد و احتمال بیشتری دارد که بتوان از عقب افتادن کودک در یادگیری مسائل ریاضی و همچنین مشکلات مربوط به عزت نفس جلوگیری کرد.
بازیهایی برای تقویت یادگیری ریاضی در خانه برای کودکان دارای این اختلال
معمولا تشخیص این بیماری آسان نیست و در اکثر مدارس توجهی به این موضوع نمیشود و وسایل و آزمایشهایی برای تشخیص وجود ندارد، به همین علت معمولا خانوادهها نقش اساسی در تشخیص اولیه اختلال و مشاهده علائم اولیه دارند. پس خانوادهها باید هوشیار باشند و به علائم توجه کنند.
پس از تشخیص، مهم است که به کودک روحیه و انگیزه دهید، او هیچوقت نباید احساس کند که ناتوان و شکست خورده است. چون اصلا چنین نیست، او تنها متفاوت است و باید از مسیر متفاوتی به سمت موفقیت حرکت کند. به او نشان دهید که با صبر، تمرین و تلاش میتواند به موفقیت برسد.
باید به کودک خود یادآوری کنید که استعدادهای دیگری نیز دارد. او باید بداند که مشکل در انجام محاسبات، نباید در کارهای او تاثیر منفی بگذارد. برای همین شما باید در خانه برای او وقت بگذارید و به او کمک کنید تا مسائل ریاضی را درک کند.
در این قسمت از مقاله برخی از بازیها و فعالیتهای سرگرمکننده را ارائه میکنیم تا بتوانید به کمک آنها این اختلال را در خانه خود شکست دهید:
• با هم آشپزی کنید: با آشپزی گروهی علاوه بر ایجاد محیط شاد به او در درک اعداد نیز کمک میکنید؛ به این صورت که هردو به دستور پخت نگاه میکنید و او را مسئول آماده کردن مواد اولیه میکنید. برای مثال: بسیار خوب، این دستور پخت یک کیک خوشمزه کاکائویست، برای پخت آن به ۳ عدد تخم مرغ، ۱ لیوان شیر، ۱ لیوان روغن، ۶ قاشق پودر شکلات و… داریم. ممکنه تو آنها را آماده کنی؟ من هم فر را روشن میکنم و همزن را میآورم و…
• بازی با ساعت: با ساعت، کارهای متفاوتی میتوانید انجام دهید؛ برای مثال، از او بخواهید که سر یک ساعت مشخص مطلبی را به شما یادآوری کند و زمانی که این اتفاق افتاد او را تشویق کنید. یا مثلا با همکاری او ساعت یک جشن را تنظیم کنید و …
• با هم به سوپرمارکت بروید: تنها سوپرمارکت منظور ما نیست، میوهفروشی، نان فروشی و هرجای دیگر که با اعداد سر و کار دارید، از او بخواهید که شما را همراهی کند. برای مثال در سوپرمارکت از او بخواهید که لیست را برای شما بخواند و از ویترینهای مختلف تعداد مورد نظر جنس را بردارد یا سفارشات کیلویی را از صاحب مغازه بخواهد.
• در مورد قیمتها از او سوال کنید: کاری که میتوانید انجام دهید این است که بودجه خرید را به او بگویید و او را در محاسباتی که برای خرید انجام میدهید مشارکت دهید.
• بازی حدس بزن کدوم بیشتره؟! : میتوانید تعدادی عدس، لوبیا، سنگ یا هرچیز دیگر بردارید و آنها را به تعداد مختلف روی زمین بچینید، از او بخواهید که تشخیص دهد کدام قسمت تعداد بیشتری وجود دارد، (خودتان هم در بازی کردن مشارکت کنید)، بعد از آنکه هردو انتخابهای خود را مشخص کردید، نوبت به شمارش تعداد سنگها برای تعیین برندهست.
در این بازی با یک تیر دو نشان زدهاید، هم در تشخیص مقادیر کم و زیاد به او کمک کردهاید و هم در شمارش تعداد
• هر بازی که نیاز به شمارش چیزی دارد: برای مثال، تعداد ماشینهایی که رنگ مشکی دارند را بشمارید، تعداد افرادی که با کفش سفید میبینید را بشمارید، تعداد پلههایی که بالا میروید و… .
• بازی پیدا کردن اعداد: زمانی که در خیابانها گشت میزنید یا برای کاری به بیرون رفتهاید، میتوانید این بازی را انجام دهید؛ به این صورت که بین خود قرار بگذارید که به دنبال یک عدد مشخص، (برای مثال ۷) و هردو شروع به پیدا کردن این عدد در تابلوی مغازهها، شماره کوچهها، پلاک ماشینها و خانهها و مکانهای دیگر بگردید.
• شمارههای تلفن را به خاطر بسپار: زمان زنگ زدن به افرادی که کودک آنها را دوست دارد، از او بخواهید در شمارهگیری آن به شما کمک کند، حتی میتوانید قبل از مراجعه به مخاطبین از او سوال کنید که آیا بخشی از شماره یا کل آن را به خاطر دارد؟ اگر اینطور بود حتما از او قدردانی کنید.
• در کارهای روزمره او را شریک کنید: برای مثال، یک کیک را چگونه باید بین چهار نفر تقسیم کنیم؟ ساعت ۱۶ برنامه کودک از تلویزیون پخش میشود، کنترل را به او بدهید تا شبکه مورد نظر را انتخاب کند. قصد دارید ظروف را در کابینتها جا دهید، او میتواند در این چیدمان به شما کمک کند.
• بازی فروشنده و خریدار: تصور کنید که شما یک مشتری هستید و کودکتان هم نقش فروشنده را بازی میکند، او باید وسایل و خوراکیهایی که در خانه دارید را به شما بفروشد. برای اینکار لازم است که ابتدا برچسب قیمت برای خوراکیها تعیین کند و آنها را به صورت مرتب بچیند. حال بازی شروع میشود و شما از او خرید میکنید. در میان این بازی کودک موظف میشود که عملیاتهای جمع و تفریق را انجام دهد و مقدارهای مختلف را نیز درک خواهد کرد.